Các khó khăn thường gặp khi cho con bú mẹ

Sữa mẹ được xem là nguồn dinh dưỡng vô cùng quý báu cho trẻ sơ sinh. Nuôi con bằng sữa mẹ là niềm hạnh phúc và là mơ ước của nhiều bà mẹ. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, không ít bà mẹ trẻ có thể gặp phải những khó khăn.

Việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn đòi hỏi rằng trẻ chỉ được bú mẹ mà không được cho ăn hay uống bất kỳ thức ăn hoặc nước lọc nào khác, trừ khi có yêu cầu bác sĩ hoặc cần bổ sung vitamin, khoáng chất hoặc thuốc.

Theo khuyến nghị của các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ nên được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, sau đó mới bắt đầu cho trẻ ăn thực phẩm bổ sung kết hợp với việc bú sữa mẹ. Việc cho trẻ bú mẹ nên được duy trì đến khoảng 18-24 tháng và không nên cai sữa trước khi trẻ đủ 12 tháng tuổi.

Dưới đây là một số vấn đề thường gặp khi nuôi con bằng sữa mẹ.

Áp xe vú

Áp xe vú thường xuất hiện do sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, trong đó tụ cầu, liên cầu và phế cầu là các nguyên nhân phổ biến. Khi mắc áp xe vú, người mẹ thường xuất hiện những triệu chứng như: sốt cao đột ngột, đau đầu, mất ngủ; đau sâu bên trong vùng ngực, đặc biệt là khi di chuyển cánh tay và vai; vùng ngực bị sưng to, có khả năng xuất hiện hạch bên dưới cánh nách cùng bên, và da xung quanh có thể bình thường hoặc bị đỏ và nóng.

Khi áp xe vú đã phát triển, các triệu chứng của viêm nhiễm sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm sốt cao, cảm giác rét run, da môi khô, đau đầu, khát nước, da xanh, và sút cân nhanh chóng. Đau sâu bên trong vùng ngực sẽ gia tăng khi cử động vai và cánh tay, đặc biệt là khi cho con bú. Núm vú sẽ bị tụt và có khả năng xuất hiện mủ chảy qua đầu núm vú.

Để tránh áp xe vú, các mẹ nên tuân thủ những biện pháp sau:

• Giữ vùng vú luôn sạch sẽ trước và sau khi cho con bú.
• Tránh xây xát và rạn nứt đầu vú, đồng thời tránh tình trạng ứ đọng sữa.
• Duy trì một chế độ ăn uống cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Nứt núm vú

Một trong những nguyên nhân phổ biến của nứt núm vú thường xuất phát từ việc không đặt đúng cách núm vú trong miệng của trẻ sơ sinh. Khi trẻ chỉ ngậm một phần của núm vú mà không bao phủ toàn bộ quầng vú, mỗi lần con bú sẽ kéo dãn và co lại núm vú, dẫn đến tình trạng nứt da xung quanh núm vú. Người mẹ thường cảm thấy đau đớn và khó chịu mỗi khi cho con bú, và có thể thấy da xung quanh núm vú bị nứt và đỏ sưng.

Khi có triệu chứng của nứt núm vú, người mẹ cần thực hiện các biện pháp sau đây:

• Hạn chế cho trẻ bú bên vú bị nứt và có thể sử dụng nước ấm kết hợp với một chút muối để làm sạch núm vú, sau đó lau khô vú bằng khăn mềm.
• Thay đổi cách con bú: Để trẻ học cách bú đúng cách, cần đảm bảo rằng cằm của trẻ tỳ vào vú mẹ, miệng mở rộng và môi dưới hướng ra ngoài để núm vú được bao phủ đầy đủ.
• Nếu đau đớn quá mức khi cho con bú, người mẹ có thể vắt sữa ra cốc để cho trẻ bú thay thế và tiếp tục cho con bú ở bên vú không bị tổn thương.
• Trước khi cho con bú, hãy áp dụng khăn ấm lên vùng vú và núm vú trong khoảng 3-5 phút và xoa bóp vùng vú để kích thích quá trình tiết sữa. Trước khi cho trẻ bú, nên vắt ra một ít sữa để làm mềm quầng vú và sau đó cho trẻ bú bên vú bị tổn thương nhẹ trước, để giảm áp lực của trẻ lên vú còn lại.
• Sau khi cho trẻ bú, hãy để trẻ tự nhả vú ra và bôi sữa mẹ lên núm vú tổn thương để giúp da nhanh lành.

Để tránh tình trạng nứt núm vú, quý bà mẹ cần thực hiện các biện pháp sau:

• Trong giai đoạn cuối của thai kỳ, hãy chú ý vệ sinh núm vú để giữ cho núm vú luôn sạch sẽ. Hãy rửa núm vú và vùng quầng vú hàng ngày bằng nước sạch và thường xuyên xoa bóp núm vú để tăng cường khả năng chống ma sát của da.
• Khi cho con bú, hãy đảm bảo rằng trẻ không cắn vào đầu vú bằng cách giảm sức bú bằng cách bôi sữa mẹ lên đầu vú và quầng vú xung quanh trước và sau khi cho con bú.
• Chọn áo lót vừa vặn và phù hợp với kích cỡ ngực để tránh sự ma sát không cần thiết trên núm vú.

Hãy tập trở thành thói quen cho trẻ bú đúng cách và thực hiện các biện pháp vệ sinh vú để giảm nguy cơ nứt núm vú. Nếu bạn phát hiện vùng vú bị sưng đau, nhức bầu vú, hoặc có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến núm vú, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Tắc ống dẫn sữa

Tắc ống dẫn sữa có thể xảy ra khi ống dẫn sữa bị tắc. Tại vị trí bị tắc, sữa thường tụ lại thành cục và có thể cảm nhận được bằng cảm giác hoặc thậm chí có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Để phòng ngừa tắc ống dẫn sữa, điều quan trọng là duy trì vệ sinh sạch sẽ của bầu vú và các kẽ của bầu vú. Trước khi cho trẻ bú hoặc sau khi trẻ bú xong, người mẹ nên lau sạch vùng vú bằng khăn mềm thấm nước ấm. Nếu đã xảy ra tắc ống dẫn sữa, có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

1. Sử dụng nước nóng hoặc khăn nóng để chườm: Tuy nhiên, nhiệt độ của nước hoặc khăn nóng cần phải vừa phải và không quá nóng để tránh gây bỏng cho người mẹ. Áp dụng nhiệt độ nóng sẽ giúp các cục sữa đông tan dần, tạo điều kiện cho sữa lưu thông.
2. Đè ép và massage: Có thể sử dụng hai bàn tay để đè ép vào vùng vú, vừa đè ép vừa massage nhẹ. Điều này sẽ giúp các cục sữa đông được tan ra, nhưng cần thực hiện ở mức độ vừa phải để không gây đau đớn cho người mẹ.
3. Tăng tần suất cho con bú: Trong trường hợp tắc ống dẫn sữa, quý bà mẹ cần cho trẻ bú nhiều hơn, cung cấp thêm thức ăn bổ sung lợi sữa, đồng thời đảm bảo tinh thần thoải mái và được gia đình hỗ trợ. Phòng tránh tắc ống dẫn sữa bằng cách cho trẻ bú ngay sau sinh và cho con bú theo nhu cầu cả ngày lẫn đêm.
4. Nếu mẹ gặp phải tình trạng nứt cổ gà, cần giúp trẻ ngậm bắt vú đúng cách, không bôi gì lên đầu vú, lấy giọt sữa mẹ xoa nhẹ lên núm và quầng vú. Nếu mẹ gặp căng tức hoặc tắc tia sữa, hãy cho trẻ bú nhiều hơn cả ngày lẫn đêm và có thể vắt sữa bớt ra.
5. Khi bị viêm tuyến vú, có biểu hiện nổi cục, sưng nóng và sốt, quý bà mẹ cần đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn.

Nếu núm vú bị phẳng hoặc tụ, bạn có thể kéo núm vú ra và cho trẻ bú một bên lớn trước, sau đó chuyển sang bên còn lại. Trong mọi trường hợp khó khăn, luôn luôn khuyên bà mẹ tiếp tục cho con bú nhiều hơn hoặc vắt sữa ra cho trẻ bằng cốc. Không nên cho trẻ bú bình, vì điều này có thể làm cho trẻ không muốn bú mẹ và ưu tiên bú bình, khiến việc nuôi con bằng sữa mẹ trở nên khó khăn hơn. Hãy nhớ rằng sữa mẹ có hai loại: sữa đầu và sữa cuối, và quá trình bú mẹ đúng cách sẽ giúp trẻ nhận được đầy đủ dưỡng chất từ cả hai loại sữa.