Giấc ngủ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong những năm đầu đời. Từ 0-3 tuổi, não bộ và cơ thể trẻ phát triển mạnh mẽ, và giấc ngủ chính là “chìa khóa vàng” giúp bé tăng trưởng cả về thể chất lẫn trí tuệ. Để giúp bé có giấc ngủ chất lượng, ba mẹ cần hiểu rõ giấc ngủ sinh học và cách xây dựng nề nếp ngủ khoa học.
1. Giấc ngủ sinh học là gì?
Giấc ngủ sinh học là nhịp ngủ tự nhiên của cơ thể, chịu sự điều chỉnh bởi đồng hồ sinh học. Ở trẻ, đồng hồ này chưa hoàn thiện nên thường khó phân biệt ngày - đêm, đặc biệt là giai đoạn sơ sinh. Khi lớn dần, nhịp sinh học ổn định hơn và hình thành thói quen ngủ theo giờ cố định.
2. Các giai đoạn phát triển giấc ngủ ở trẻ 0-3 tuổi
Trẻ sơ sinh (0-3 tháng tuổi)
- Ngủ 14-17 giờ/ngày, chia thành nhiều giấc ngắn.
- Chưa phân biệt ngày - đêm, thường thức dậy để bú 2-3 tiếng/lần.
Trẻ 4-11 tháng tuổi
- Ngủ trung bình 12-15 giờ/ngày.
- Bắt đầu hình thành nhịp ngủ ban đêm dài hơn, ban ngày còn 2-3 giấc ngủ ngắn.
- Có thể ngủ xuyên đêm từ 6-8 giờ nếu được rèn thói quen đúng cách.
Trẻ 1-2 tuổi
- Ngủ 11-14 giờ/ngày.
- Ban ngày duy trì 1-2 giấc ngủ ngắn.
- Bắt đầu dễ bị xao nhãng bởi hoạt động chơi nên ba mẹ cần kiên trì giữ giờ ngủ cố định.
Trẻ 3 tuổi
- Ngủ 10-13 giờ/ngày.
- Có thể bỏ giấc ngủ trưa, tập trung vào giấc ngủ chính ban đêm.
3. Lợi ích của giấc ngủ sinh học với trẻ
- Phát triển trí não: Trong khi ngủ, não bộ trẻ xử lý thông tin và củng cố trí nhớ.
- Tăng trưởng thể chất: Hormone tăng trưởng (GH) tiết ra nhiều nhất khi trẻ ngủ sâu.
- Tăng cường miễn dịch: Ngủ đủ giúp cơ thể trẻ chống lại vi khuẩn, virus tốt hơn.
- Ổn định cảm xúc: Trẻ ngủ ngon thường vui vẻ, ít quấy khóc.
4. Cách tạo nề nếp ngủ tốt cho trẻ
Tạo lịch ngủ cố định
- Cho trẻ đi ngủ và thức dậy vào khung giờ giống nhau mỗi ngày.
- Tránh để bé thức khuya hoặc ngủ nướng quá nhiều vào ban ngày.
Xây dựng môi trường ngủ thoải mái
- Phòng ngủ yên tĩnh, thoáng mát, ánh sáng dịu.
- Sử dụng chăn ga mềm mại, quần áo thoải mái.
Thiết lập thói quen trước giờ ngủ
- Các hoạt động nhẹ nhàng như tắm nước ấm, nghe nhạc ru, đọc truyện ngắn.
- Tránh cho bé xem TV, điện thoại trước giờ ngủ.
Chế độ ăn uống hợp lý
- Trẻ bú mẹ hoặc sữa công thức nên được cho bú đủ trước khi ngủ để hạn chế tỉnh giấc vì đói.
- Không cho trẻ ăn quá no hoặc uống nước ngọt, có đường sát giờ ngủ.
5. Lời khuyên cho ba mẹ
- Ba mẹ cần kiên nhẫn vì việc thiết lập nề nếp ngủ cho bé cần thời gian.
- Khi trẻ có dấu hiệu rối loạn giấc ngủ kéo dài (khó ngủ, ngủ ít, hay tỉnh giấc), nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Giấc ngủ sinh học chính là nền tảng vàng cho sự phát triển toàn diện của trẻ 0-3 tuổi. Việc rèn nề nếp ngủ khoa học ngay từ đầu sẽ giúp bé lớn lên khỏe mạnh, thông minh và tràn đầy năng lượng.
Fabimilk - Sự lựa chọn hoàn hảo về dinh dưỡng cho trẻ từ 0 - 3 tuổi
