Trẻ bị ho: Làm sao biết khi nào là bình thường, khi nào nguy hiểm?

Cơn ho đôi khi chỉ là phản ứng tự nhiên giúp cơ thể trẻ tống dị vật ra khỏi đường thở. Nhưng nếu ho kéo dài, ho khò khè, ho kèm sốt cao... lại là tín hiệu cảnh báo những vấn đề nghiêm trọng về hô hấp. Vậy đâu là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ bị ho? Khi nào cha mẹ nên lo lắng và đưa con đi khám?

1. Nguyên nhân trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ bị ho thường gặp

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị ho, kèm biểu hiện nhận biết:

✅ Cảm lạnh, cảm cúm:

- Ho kèm sổ mũi, nghẹt mũi, sốt nhẹ

- Thường là ho có đờm, kéo dài 5-7 ngày

✅ Hen suyễn:

- Ho nhiều về đêm, thở khò khè

- Thường có yếu tố di truyền hoặc dị ứng

✅ Trào ngược dạ dày - thực quản:

- Ho kéo dài, thường xuất hiện khi bé nằm
- Hay nôn trớ, ợ hơi, biếng ăn

✅ Dị ứng:

- Ho khan, hắt hơi, chảy nước mũi, ngứa mắt

- Do tiếp xúc lông thú cưng, bụi, phấn hoa, nấm mốc

✅ Viêm phổi, viêm phế quản:

- Sốt cao, ho có đờm, thở nhanh, da nhợt nhạt

- Là nguyên nhân nghiêm trọng cần khám gấp

✅ Ho gà:

- Ho dữ dội thành từng cơn, thở rít

- Nguy hiểm với trẻ <6 tháng chưa tiêm đủ vắc-xin

✅ Dị vật đường thở:

- Ho sặc đột ngột, da tím tái, khó thở

- Có thể xảy ra khi trẻ đang ăn hoặc chơi

✅ Chảy dịch mũi sau:

- Dịch nhầy từ mũi chảy xuống họng, gây ho về đêm

- Thường do nhiễm virus hoặc dị ứng

2. Trẻ bị ho: Khi nào nên chăm sóc tại nhà, khi nào cần đi khám?

Chăm sóc trẻ ho nhẹ tại nhà:

• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ, ngực
  
  
• Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý
  
  
• Xông hơi bằng nước ấm giúp đường thở thông thoáng
  
  
• Cho trẻ bú nhiều hơn hoặc uống nước ấm (nếu đã ăn dặm)
  
  
• Hạn chế khói thuốc, bụi bẩn, thú nuôi
  
  

Những dấu hiệu cần đưa bé đi khám:

• Ho kéo dài hơn 7 ngày
  
  
• Khò khè, thở rít, thở nhanh
  
  
• Sốt cao trên 38°C không hạ sau 48 giờ
  
  
• Da môi, móng tay tím tái
  
  
• Bỏ bú, lừ đừ, nôn trớ nhiều
  
  
• Nguy cơ hóc dị vật: ho đột ngột, khó thở, tím tái
  
  

3. Câu hỏi thường gặp khi trẻ bị ho

❓Trẻ ho nhưng không sốt có sao không?

Không sốt nhưng ho kéo dài hoặc ho khan, ho đêm vẫn có thể do dị ứng, hen suyễn hoặc viêm họng - cần theo dõi kỹ.

❓Trẻ dưới 3 tháng tuổi ho có nguy hiểm?

Có. Ho ở trẻ sơ sinh <3 tháng cần đặc biệt cẩn trọng vì có thể liên quan đến viêm phổi, virus RSV, ho gà - hãy đưa trẻ đi khám sớm.

❓Trẻ bị ho nên ăn gì? Kiêng gì?

• Nên ăn: cháo, súp, nước ấm, trái cây chín, rau củ mềm
  
  
• Kiêng ăn: đồ lạnh, cay nóng, hải sản tanh, thức ăn nhiều dầu mỡ, nước ngọt có ga
  
  

❓Trẻ bị ho có nên dùng kháng sinh?

Không tự ý dùng. Hầu hết trường hợp ho là do virus - kháng sinh không có tác dụng. Chỉ dùng kháng sinh nếu có chỉ định từ bác sĩ.

❓Cách trị ho bằng mẹo dân gian nào an toàn cho bé?

• Lê chưng đường phèn: hạ ho, giảm đau họng
  
  
• Gừng, mật ong: chỉ dùng khi bé trên 1 tuổi
  
  
• Xông hơi bằng tinh dầu dịu nhẹ
  
  

4. Một số lưu ý quan trọng

• Không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi (nguy cơ ngộ độc)
  
  
• Không tự ý xông tinh dầu đậm đặc với trẻ sơ sinh
  
  
• Tránh dùng thuốc ho không kê đơn với bé dưới 6 tuổi
  
  

Cơn ho có thể chỉ là biểu hiện cảm nhẹ, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lý hô hấp nghiêm trọng. Để bảo vệ sức khỏe bé yêu, cha mẹ cần quan sát kỹ biểu hiện đi kèm, chăm sóc đúng cách tại nhà, đồng thời đừng ngần ngại đưa trẻ đến cơ sở y tế khi thấy dấu hiệu bất thường.

Fabimilk - Sự lựa chọn hoàn hảo về dinh dưỡng cho trẻ từ 0 - 3 tuổi